سنگ تراورتن که در دسته سنگ های رسوبی قرار دارد از رسوبات چشمه‌های آب گرم تشکیل می‌شود. قدمت استفاده از این سنگ به زمان‌های قدیم و رم باستان باز می‌گردد که عنصر اصلی تشکیل دهنده سازه‌های آن زمان بوده است. امروزه نیز از این سنگ به دلیل خواص شیمیایی و زیبایی بصری بی‌نظیری که دارد برای مصارف گوناگون از جمله سنگ نما، پله، دیوارپوش و غیره استفاده می‌شود و به فضاهای داخلی و خارجی زیبایی چشم‌نوازی می‌بخشد.
عمده مواد معدنی تشکیل‌دهنده سنگ تراورتن بی‌رنگ هستند و در نتیجه سنگ تراورتن معمولاً از نظر ظاهری طیف روشنی دارد، اما بخش کوچکی از این مواد دارای رگه‌هایی از گوگرد زرد، آهن قهوه‌ای و رنگدانه‌های آلی است که طیف رنگی گسترده‌ای به رنگ‌های سفید، کرم، نسکافه‌ای، شکلاتی، عسلی، بژ و حتی مشکی به آن می‌دهد.
مشخصه اصلی این سنگ حفره‌ها و منافذ بازی است که حین فرایند تشکیل این سنگ توسط حباب‌های گازی که بین لایه‌های رسوبی به دام می‌افتند تشکیل می‌گردند. این ویژگی و تخلخل‌ها باعث سبکی سنگ و کاهش وزن تراورتن نسبت به سنگ‌های دیگر می‌شود. در ادامه، به بررسی دقیق و مفصل ویژگی‌های منحصربه‌فرد این محصول می‌پردازیم:
حفره‌ها و منافذ طبیعی(تخلخل): حفره‌ها و منافذ باز موجود در سنگ تراورتن باعث سبک‌تر شدن، عایق حرارتی و صوتی بهتر و هم‌چنین چسبندگی بیشتر ملات به سطح سنگ می‌شود.
استحکام و مقاومت بالا : مقاومت سنگ به میزان تحمل و ماندگاری سنگ در برابر نیروها و عوامل مختلف طبیعی و محیطی اشاره دارد. این مقاومت به چند دسته: مقاومت فشاری، مقاومت کششی، مقاومت خمشی، مقاومت در برابر سایش و مقاومت در برابر یخ‌زدگی و ذوب تقسیم‌بندی می‌شوند.
سنگ تراورتن در برابر شوک حرارتی، سایش یا رطوبت مقاومت خوبی دارد. این ویژگی باعث می‌شود که هم در کاربردهای داخلی و هم در کاربردهای خارجی مورد استفاده قرار گیرد.
طول عمر بلند مدت: منظور از طول عمر سنگ مدت زمانی است که سنگ می‌تواند بدون تغییرات بنیادی در کیفیت، مقاومت و ظاهر خود در برابر عوامل محیطی دوام بیاورد. این مدت به عوامل مختلفی از جمله: نوع سنگ، شرایط آب و هوایی منطقه، نوع استفاده و نگهداری و مقاومت سنگ بستگی دارد.
سنگ تراورتن طول عمر بالایی دارد به گونه‌ای که اگر به درستی نصب و نگهداری شود، می‌تواند به مدت 30 تا 50 سال یا حتی بیشتر دوام بیاورد. برخی از پروژه‌های قدیمی که از تراورتن استفاده کرده‌اند، هنوز هم در شرایط خوبی هستند و این نشان‌دهنده طول عمر بالای این سنگ است.
تنوع طرح و رنگ: منظور از تنوع طرح و رنگ سنگ به تفاوت‌های ظاهری سنگ‌ها از نظر رنگ، الگو و بافت طبیعی آن گفته می‌شود. این فراوانی و تنوع به دلیل ساختار معدنی و فرآیندهای زمین‌شناسی حین تشکیل سنگ‌ها به وجود می‌آیند.
سنگ تراورتن در طیف گسترده‌ای از طرح‌ها و رنگ‌ها موجود است و به دلیل تنوع ظاهری و بافت‌های طبیعی برای هر نوع دکوراسیون و طراحی و سلیقه‌ای مناسب می‌باشد.
علاو‌ه‌بر موارد ذکر شده، سنگ تراورتن در برابر اشعه ماوراءبنفش مقاومت بالایی دارد و بنابراین رنگ خود را به خوبی روز اول، حتی در فضاهای باز حفظ می‌کند که می‌توان برای افزایش طول عمر و کیفیت آن از پوشش‌های محافظ نیز استفاده کرد.
خوشبختانه در کشورمان ایران معادن غنی‌ای از این سنگ منحصربه‌فرد وجود دارد که با توجه به موقعیت جغرافیایی این معادن، انواع مختلفی از سنگ تراورتن وجود دارد که در زیر آورده شده است:
- سنگ تراورتن تکاب
- سنگ تراورتن کمشچه
- سنگ تراورتن عباس‌آباد
- سنگ تراورتن کاشان
- سنگ تراورتن فیروزکوه
- سنگ تراورتن آتشکوه
- سنگ تراورتن دره‌بخاری
- سنگ تراورتن یزد
- سنگ تراورتن حاجی آباد
- سنگ تراورتن آب گرم محلات
- سنگ تراورتن سیلور
- سنگ تراورتن قرمز آذرشهر
در مقالات بعدی، هرکدام از این سنگ‌ها را به تفصیل شرح خواهیم داد.